Όταν ήμουν μικρή και είχα πυρετό θυμάμαι τους γονείς μου να έχουν δυο πολύ διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης.  

Η μητέρα μου θα μου έβαζε το θερμομέτρο κάθε μια με δύο ώρες για να επιβεβαιώσει την σοβαρότητα της κατάστασης μου! Μέχρι και την νύχτα θα με ξυπνούσε για να μπορέσει να θερμομετρήσει την μασχάλη μου! 

Ο πατέρας μου από την άλλη θα έλεγε την θρυλική του φράση « ο πυρετός σκοτώνει τα μικρόβια, δεν πρέπει να τον κατεβάζουμε!». Στρατηγική που θα ακολουθούσε και με τον εαυτό του, όταν θα ανέβαζε ο ίδιος πυρετό. Και σωστά μαντέψατε και σε αυτή την περίπτωση η μητέρα μου ήταν διαθέσιμη να θερμομετρήσει τον πατέρα μου καθε μια με δύο ώρες! 

Είχε δίκιο κάποιος από τους γονείς μου? Ή και οι δύο?  

Πρέπει να παραδεχτώ οτι ο πατέρας μου, ως βιολόγος, είχε βάσιμα επιχειρήματα για την άποψη του. Ο πυρετός είναι όντως ένας μηχανισμός άμυνας εναντίον των μικροβίων που μας επιτίθενται σε διαφορετικές φάσεις της ζωής μας. Τα μικρόβια αναπτύσονται πιο εύκολα στους 37 βαθμούς Κελσίου και αυτή ακριβώς είναι η φυσιολογική θερμοκρασία του σώματος μας. Όταν ο οργανισμός μας εντοπίσει μια επίθεση από μικρόβια, ένα από τα πρώτα πράγματα που θα κάνει είναι να εκκρίνει ορμόνες οι οποίες θα ανεβάσουν τη θερμοκρασία του σώματος μας μέσω της δράσης τους στον υποθάλαμο (πρόκειται για τον θερμοστάτη του σώματος μας). Με αυτό τον τρόπο μετατρέπει το σώμα μας σε ένα περιβάλλον εχθρικό για τα μικρόβια.  

Επομένως η μητέρα μου, που ήθελε τόσο πολύ να κατεβάσει τον πυρετό μου, είχε άδικο? Καθόλου! Μπορεί να μην είχε την επιστημονική γνώση του πατέρα μου, αλλά είχε το μητρικό ένστικτο, που είναι αλάνθαστο! Και τι λέει αυτό? Μα τι άλλο? Το παιδί μου δεν μπορεί να υποφέρει!  

Δηλαδή, πότε πρέπει να θεραπεύσουμε τον πυρετό? Η απάντηση είναι ότι τον θεραπεύουμε όταν το παιδί νιώθει άσχημα. Δεν πρέπει να θεραπεύουμε ένα νούμερο αλλά την αίσθηση κακουχίας που έχει ένα παιδί. Αρχικά, ορίζουμε ως πυρετό την θερμοκρασία σώματος > 38 βαθμούς Κελσίου όταν την μετράμε στον πρωκτό και > 37.5 βαθμούς Κελσίου όταν την μετράμε στη μασχάλη. Στα βρέφη είναι προτιμότερο να την μετράμε στον πρωκτό, καθώς είναι πιο εύκολη, γρήγορη και αξιόπιστη μέτρηση (το θερμόμετρο εισάγεται μόνο 0.5 εκατοστά στον πρωκτό του παιδιού). Οπότε, εάν το παιδί μας έχει θερμοκρασία 38,5 βαθμούς Κελσίου, για παράδειγμα, αλλά η διάθεση του είναι καλή, παίζει και συμπεριφέρεται ως συνήθως, δεν χρειάζεται να του δώσουμε αντιπυρετικό. Εάν αντίθετα έχει θερμοκρασία 38,2 βαθμούς Κελσίου αλλά νιώθει τόσο άσχημα που είναι κουλουριασμένο στον καναπέ, δεν θέλει να φάει και κάποιες φορές κάνει εμετό είναι σημαντικό να του δώσουμε αντιπυρετική αγωγή για να το κάνουμε να νιώσει καλύτερα. Να μην υποφέρει! 

Δύο είναι τα κύρια αντιπυρετικά που χρησιμοποιούμε. Η παρακεταμόλη (Depon) και η ιμπουπροφένη (Algofren). Η δοσολογία και των δύο βασίζεται στο βάρος του παιδιού και όχι στην ηλικία του (η προτεινόμενη δοσολογία που υπάρχει σε κάποια από αυτά τα σιρόπια με βάση την ηλικία του παιδιού βασίζεται στο αναμενόμενο βάρος που έχουν τα παιδιά αυτής της ηλικίας, οπότε σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να μην είναι ακριβής). Συνήθως, το φάρμακο επιλογής είναι το Depon. Το Algofren προτιμάται όταν υπάρχει κάποια φλεγμονώδης διαδικασία, όπως μια αμυγδαλίτιδα. Η εναλλαγή των δύο αυτών φαρμάκων δεν συνιστάται, αντίθετα αντενδύκνειται καθώς μπορεί να οδηγήσει στην χορήγηση υπερβολικής ποσότητας φαρμάκων στο παιδί.

Είναι σημαντικό για τους γονείς να γνωρίζουν δύο πράγματα για τα αντιπυρετικά φάρμακα. Το πρώτο είναι πως για να δράσουν χρειάζεται να περάσουν τουλάχιστον 40 με 60 λεπτά. Το φάρμακο πρέπει να φτάσει στο στομάχι, να απορροφηθεί και να ταξιδέψει με το αίμα μέχρι τον εγκέφαλο όπου και θα δράσει στον υποθάλαμο (τον θερμοστάτη μας!). Αυτό το ταξίδι χρειάζεται τουλάχιστον 40 λεπτά για να ολοκληρωθεί. Δεύτερον, τα αντιπυρετικά ρίχνουν την θερμοκρασία 1 με 1,5 βαθμό Κελσίου, δεν την επιστρέφουν στο φυσιολογικό. Εάν το παιδί μας έχει 39 βαθμούς Κελσίου και πάρει αντιπυρετική αγωγή η θερμοκρασία του δεν θα πέσει κάτω από 37,5 βαθμούς Κελσίου στην καλύτερη των περιπτώσεων! 

Εκτός από τα αντιπυρετικά υπάρχουν και φυσικές μέθοδοι αντιμετώπισης του πυρετού που θα πρέπει να χρησιμοποιούνται πάντα. Αυτοί είναι οι εξής:

1. Γδύστε το παιδί! Είναι φυσιολογικό η τάση να είναι να θες να κρυφτείς κάτω από 3 κουβέρτες, αλλά αυτό το μόνο που κάνει είναι να ανεβάσει περισσότερο την θερμοκρασία και να προκαλέσει μεγαλύτερη ενόχληση στο παιδί μας.  
2. Διατηρήστε μια ουδέτερη θερμοκρασία στο σπίτι. Εαν είναι χειμώνας μην βάλετε την θέρμανση στους 30 βαθμούς! Θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα με το να χρησιμοποιήσεις τρεις κουβέρτες για να ζεσταθείς. Και εάν είναι καλοκαίρι κατεβάστε την θερμοκρασία του δωματίου στους 23-25 βαθμούς. Όχι το παιδί σας δεν θα κρυώσει από το air condition, δυστυχώς έχει ήδη κρυώσει και η ουδέτερη θερμοκρασία θα το κάνει να νιώσει καλύτερα! 
3. Εάν θέλετε να κάνετε το παιδί σας ένα μπάνιο, θα πρέπει το νερό να είναι χλιαρό. Τα μπάνια με κρύο νερό δεν συστήνονται πλέον, καθώς η απότομη πτώση της θερμοκρασίας (όπως και η απότομη άνοδος της) έχει ενοχοποιηθεί για την πρόκληση πυρετικών σπασμών περισσότερο από την σταθερά υψηλή θερμοκρασία. Είναι απλώς άσκοπο και δυσάρεστο να έχεις πυρετό και να σε βάζουν σε μια μπανιέρα με κρύο νερό. Ανήκει σε πρακτικές από το μακρινό παρελθόν που καλό είναι να αφήσουμε πίσω μας, όσο και να επιμένουν οι γιαγιάδες ότι βοηθάει, ας τις ενημερώσουμε ότι η επιστήμη έχει αντίθετη άποψη! 
4. Δώστε αρκετό νερό στο παιδί σας. Ο πυρετός μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση, οπότε είναι σημαντικό να κρατήσουμε το παιδί μας καλά ενυδατωμένο.   

Είναι γεγονός πως ο πυρετός των παιδιών προκαλεί ιδιαίτερο άγχος στους γονείς. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πότε πρέπει να ανησυχήσουμε, για να καλέσουμε τον/την παιδίατρο μας.  

1. Εάν πρόκειται για  βρέφος μικρότερο των 3 μηνών.  
2. Εάν ο πυρετός συνεχίζεται για περισσότερο από 48 ώρες σε παιδί μικρότερο των 2 ετών  
3. Εάν ο πυρετός συνεχίζεται για περισσότερο από 3 μέρες σε παιδί μεγαλύτερο των 2 ετών 
4. Εάν το παιδί μας δεν ανακτά την ευδιαθεσία του, όταν του πέσει ο πυρετός  
5. Εάν το παιδί μας δεν θέλει να φάει ή να πιει τίποτα  για περισσότερες από24 ώρες  
6. Εάν παρουσιάζει οποιοδήποτε εξάνθημα στο σώμα του (τις περισσότερες φορές η διάγνωση θα είναι ιογενές εξάνθημα, ωστόσο υπάρχουν κάποια εξανθήματα που μπορούν να μας προειδοποιήσουν για πιο σοβαρές ασθένειες, όπως θα δούμε παρακάτω).

Τις περισσότερες φορές που θα ρωτήσετε έναν παιδιάτρο σχετικά με την αντιμετώπιση του πυρετού στο παιδί σας, η απάντηση θα είναι να το παρακολουθήσετε για δύο 24ωρα τουλάχιστον. Ωστόσο υπάρχουν κάποια σημάδια που μας δείχνουν πως αυτός ο πυρετός μπορεί να σχετίζεται με μία σημαντική βακτηριδιακή λοίμωξη και πρέπει να βγούμε άμεσα από το σπίτι μας για να αναζητήσουμε παιδιατρική αξιολόγηση. Ποια είναι αυτά? Σας τα εξηγώ παρακάτω, πάρτε χαρτί και στυλό, αντιγράψτε τα και κολλήστε τα στο ψυγείο σας για περίπτωση ανάγκης!

• Πυρετός > 40 βαθμούς Κελσίου που επιμένει
• Πυρετικοί σπασμοί, δηλαδή ανεξέλεγκτα τινάγματα στο κορμί του παιδιού
• Δυσκολία στην αναπνοή, αίσθηση οτι το παιδί δυσκολεύεται να πάρει ανάσα
• Κόκκινα σημάδια στο δέρμα που όταν προσπαθήσουμε να “ισιώσουμε” το δέρμα με το δάχτυλο μας δεν εξαφανίζονται (οι λεγόμενες πετέχειες)
• Δυσκολία στην κάμψη του αυχένα (ζητήστε από το παιδί σας να κοιτάξει τον αφαλό του, όταν του έχει πέσει ο πυρετός)

Επομένως, πόσο επικίνδυνος είναι ο πυρετός στα παιδιά? Τις περισσότερες φορές, ο πυρετός είναι απλά ένα επιπλέον σύμπτωμα μιας συνήθους ιογενούς λοίμωξης. Δεν πρέπει να μας τρομάζει! Πρέπει να εστιάσουμε στο να διατηρήσουμε το παιδί άνετο όσο διαρκεί ο πυρετός και να έχουμε τον νου μας για τα επικίνδυνα συμπτώματα που μπορούν να τον συνοδεύσουν σε κάποιες περιπτώσεις. Γιατί γνωρίζοντας τα λεγόμενα redflags μπορούμε να αποφύγουμε το άγχος και την δική μας ανησυχία! Καλό εμπύρετο χειμώνα να έχουμε!